Akkerkool - Lapsana communis

In de tuin staat nog een akkerkool te bloeien op een hoge stengel, aan de rand, bij de vlindertuin, een beetje verscholen achter een bremstruik.

Het is een veel voorkomende plant. De bladeren kunnen in salades verwerkt worden, maar hebben wel een licht laxerende uitwerking. Op de foto zijn behalve de bloemen, zelfs nog bloemknoppen waar te nemen  en  rijpe zaden. Hier meer over akkerkool.

Krulzoom (Paxillus involutus), mycena, grote stinkzwam (Phallus impudicus)

Op de foto een mooie compositie in de tuin, van, op de voorgrond, een krulzoomzwam (Paxillus involutus). Een zwam met lamellen of plaatjes, die iets aflopen op de steel. Een zeer algemene, giftige( niet dodelijk) paddenstoel. In het midden een bundel mycena's op dood hout. Mycena's zijn kleine tot middelgrote lang geteelde paddenstoelen zonder manchet. De hoed is klok- of kegelvormig, voorzien van plaatjes. Er zijn wel meer dan 80 mycena soorten. Op de achtergrond een grote stinkzwam, waarvan een jong exemplaar op afstand al aan de gasachtige reuk te herkennen is. Het groen van de hoed is al afgelikt door insecten, die op die manier de sporen verspreiden. Op de foto is nog een grote bromvlieg op de nu witte hoed te zien.

Biefstukzwam, (Fistulina hepatica) sponszwam, heksenboter

biefstukzwam (klik voor vergroting)

In de directe omgeving van de tuin, staat een wat spichtige jonge zomereik (Quercus robur), die het duidelijk niet redt met zoveel grotere bomen om zich heen.
Een jonge eik moet zon, licht en ruimte om zich heen hebben.
Als de plant dat niet heeft, probeert hij zijn leven te redden, door de top te neigen naar de plaats waar de morgenzon het eerst te vangen is.
Maar het zielige exemplaar langs het pad naar de tuin is ten dode opgeschreven, nu er aan de voet een biefstukzwam (Fistulina hepatica) begint te groeien.
De zwam lijkt echt veel op biefstuk, zowel van binnen als van buiten.
Het wortelstelsel van de zwam, loopt tot ver in het hout van de boom en laat er zijn rode kleur in achter. Meubelmakers waren vroeger dol op dit eikenhout. Ze maakten er mooie rood gevlamde eiken meubels van.

Bij de achteringang van de tuin, nog buiten het hek, groeit een aardige sponszwam (Sparassis crispa).

Direct achter het hek binnen, zijn aardsterren (Geastrum) te bewonderen.
In de omgeving van de tuin links langs het fietspad in de richting van de spoorlijn, zit heksenboter (Fuligo septica) op een omgevallen boom.

Aardpeer (Helianthus tuberosus)

Helianthus tuberosus

Het motto van de open monumentendag "Groen en toen", kan in de tuin een vervolg krijgen in de historische- of vergeten groetentuin.
Van het eten op de "tafel van toen", staan enkele groentes in deze thematuin.
Teunisbloem, zuring, rabarber, maar de meest in het oog springende is op het ogenblik de prachtig bloeiende aardpeer (Helianthus tuberosus).
Een heel trouwe - en voedzame plant, die elk jaar steevast weer terug komt. Zelf de ogen die in de schillen zitten gaan, na directe compostering in de grond, weer uitlopen.
Aardperen komen vaak in siertuinen voor. De plant wordt wel tegen de 3 meter hoog en doet denken aan een zonnebloem, maar de bloem is veel kleiner.
Leuk is de combinatie van de Hollandse naam "Aardpeer" en "Helianthus". De knollen in de aarde en een hoofd die aan uitslaande zonnevlammen doet denken.
Smakelijke recepten zijn op het internet genoeg te vinden.

http://www.trouw.nl/tr/nl/4324/Nieuws/article/detail/1181904/2009/11/21/Plant-een-aardpeer-en-je-hebt-tot-in-lengte-van-dagen-te-eten.dhtml

Vlinders Atalanta (Vanessa atalanta)

Atalanta op lever- of koninginnekruid.

Deze dagen vliegen er ook in de tuin diverse vlinders rond. Vooral de vlinders van de schoenlappersfamilie, doen het goed in deze zonnige periode.

Tot deze familie behoren o.a.: de kleine vos (Aglais uticea), dagpauwoog (Inachis io) gehakkelde aurelia (Polygonia c-album), Atalanta (Vanessa atalanta). De Atalanta vlinder spant nu wel de kroon.

De schoenlappers bestaan uit mooie dagvlinders, van behoorlijke grootte, vleugelspanwijdte van 40-65 mm.

De meesten trekken in de herfst als vlinder naar Zuid- Europa en komen in de zomer weer terug. Atalanta en distelvlinder, proberen ook hier te overwinteren, maar dat lukt zelden. De onderkant van de vleugels zijn minder mooi, maar heel goed voor camouflage. Helemaal zeker is het niet, maar men denkt dat de soorten   elkaar herkennen  aan het kleurenpatroon. De seksen zijn gelijk, maar het verschil wordt  waarschijnlijk  uitgemaakt, door geur en gedrag.

De rupsen van de schoenmakers, hebben doornachtige uitsteeksels, zijn zwart of bruin van kleur, met witte – of gele tekeningen, ze leven vaak op brandnetels. Alle soorten spinnen de bladeren aan elkaar met zijdedraden, via hun spierklieren en maken zo een tent, waarbinnen ze kunnen eten.

Poppen hangen met hun achtereind aan haakjes, die ze als rups gesponnen hebben. De poppen hebben metaalglanzende vlekken.

Atalanta’s zijn te herkennen aan het oranje rondje over hun gespreide vleugels.  

Hier meer over Atalanta’s en andere vlinders en rupsen.

Groen en Toen monumentale bomen

jeneverbes en bruine beuk

A.s. zaterdag 8 september, zet ook de gemeente Nunspeet, de deuren van een aantal monumentale gebouwen open. Dit jaar is het motto; “Groen van Toen”. I.v.m. dit thema zijn er in de route van ruim 4 km., ook bomen opgenomen.

Een beschrijving is nu al verkrijgbaar bij; het VVV-kantoor.

In en aan de rand van de tuin, staan eveneens een aantal interessante bomen. Een zomereik (Quercus robur) en een fraaie bruine beuk, (Fagus silvatica 'Purpurea') die de naam draagt “de Lindbergboom”. De eik is wat gedrongen van vorm. Waarschijnlijk is vlak na het uitspruiten, het topje eraf geknabbeld, door een diertje. De beuk is aangeplant door de vorige eigenaar van het landgoed, in midden jaren 30 van de vorige eeuw. Nog een aardige blikvanger is een zachte berk (Betula pubescens), in het heideveld. Maar het meest in het oog lopend zijn wel de twee Jeneverbesbomen (Juniperus communis) midden in de tuin.  Verder bezit de tuin veel interessante struiken en wordt het vrij open terrein omringd door grote bomen. Douglassparren, Amerikaanse eiken, er moet zelfs nog ergens een linde, net achter de omheining staan. Altijd een aardig zoekklusje om die te vinden. Vliegdennen die begin vorige eeuw aangeplant zijn om het stuifzand tegen te houden, hebben ondertussen een respectabele afmeting gekregen. 

Rijke heidehoning oogst verwacht

heide met een van de abri's voor bijenkasten 

Het mooie zonnige weer dat in de afgelopen weken overheerste, heeft naar verwachting een goede heidehoningoogst tot gevolg.

De heide is mooi om te zien en het geurt er naar honing. Dat was ook de constatering van mede heidebezoekers. Jammer dat er nog geen mogelijkheid is om die heerlijke reuk vast te leggen.

Ook in de tuin bloeide en nog steeds, bloeit de callunaheide prachtig.

Dus ook van de bijenkasten die in de tuin zijn achtergebleven is een goede honingoogst te verwachten.

De smaak van heidehonig is net als de geur, pittig en aangenaam. Deze honing is zelfs de koningin onder de honingsoorten.

Hier kunt vindt u veel meer informatie over de excellente heidehoning.

Bij, blij op de grote hei.

beginnende heidebloei in de tuin

De grote "stille" heide begint weer paars te kleuren. In de tuin is de oppervlakte die bedekt is met calluna of struikheide, slechts een klein hoekje naast de vlindertuin. Toch ademt het, met een rijzige berkenboom, iets opzij van het midden, een mysterieuze sfeer, het is alsof er een geheimpje in verscholen zit.
Op zonnige dagen geurt de heide naar honing. Bijen en Calluna houden elkaar. Ook nu, zijn de meeste kasten alweer een week geleden, verplaatst naar de grotere heidevelden.
Erica of dopheide bloeit normaal al vanaf begin juni, maar dit jaar is ze erg laat van start gegaan en zo zijn op het ogenblik de beide soorten, op bepaalde plekken in de vrije natuur, naast elkaar in bloei te zien. Ook in de tuin groeit een polletje dopheide. Erica houdt van vochtige grond en calluna heeft liever wat drogere zandgrond. Tot iets ten zuiden van Nunspeet komt een derde heide soort; kraaiheide voor, op noordhellingen en koudere plekken. Deze drie soorten kunnen op sommige plaatsen op de grote heidevelden, bij elkaar groeiend, bewonderd worden. Kraaiheide komt eveneens in de tuin voor.
Voor bijen is alleen de calluna van belang. De nectar van de erica, is voor de bij moeilijk te bereiken doordat
de bloem een lange ballonvorm heeft.

Vuilboom of Spork (Rhamnus frangula)

bij aan het slikkerdemikken van sporkehoutbloemen

De struik of boom, komt ook voor onder de naam sporkehout of kort gezegd; "spork". Vroeger veel aangeplant voor houtkoolbranderijen.
De plant leent zich goed voor het vormen van een haag. Elk jaar moet ze ten gunste van de bloei flink gesnoeid worden. De boom draagt alleen vrucht op jong hout.
Vanmorgen trof ik veel nectar verzamenlende bijen en andere insecten op de bloemen aan.
De struik heeft 2 manieren om zich te vermeerderen: door uitlopende wortelstokken en door verspreiding via de zaden.
Vooral lijsters consumeren de bessen en werpen de pitten via de mest ergens anders weer neer.

bij en slak op spork

In het verleden werden de duurzame twijgen gebruikt als bindmateriaal en als spijlen voor bijenkorven.
De schors werd  gebruikt als looimiddel, voor verven van stoffen en vuilboom werd ook toegepast in de volksgeneeskunde, als laxeermiddel, verkregen uit de 3 a 4 jarige twijgen. Zelf medicatie is niet zonder gevaar.
In DIT blog heb ik over de plant als waardplant van de citroenvlinder geschreven.
Op de foto; een paar vergeelde bladeren, waarin de camouflage kleuren van de vlinder heel goed terug te vinden zijn.
De rood/bruine vleugelvlekjes komen overeen met de "brandgaatjes" in de gele blaadjes.

Guldenroede (Solidago canadensis) en (Solidago virgaurea)

bijen op canadese guldenroede

Canadese guldenroede (Solidago canadensis) heeft door zijn nectarrijke bloemen een grote aantrekkingskracht op bijen en andere insecten.
De tuin geurt soms naar de honing en dat is niet alleen vanwege de guldenroede, maar dichtbij de aren is de reuk goed waar te nemen. De plant is uit Canada ingevoerd, vanwege het hoge nectar gehalte en de sierwaarde. De plant kan in tuinen irritant gaan woekeren via de wortelstokken en vooral door uitzaaiing. De uitgebloeide bloemen op hun hoge steel, geven wat spanning in de aanblik van de wintertuin. Rijp en sneeuw kunnen er een fijn kantwerkje van maken.
In de Bijen-Natuurtuin hebben we ook de echte guldenroede (Solidago virgaurea), een inheemse plant, die ook alle eigenschappen van de ingevoerde soort in huis heeft. Echte guldenroede is te vinden in de medicinale tuin, is ook rijk aan nectar en heeft ook een reinigende werking op het lichaam. Er is onderzoek gaande naar de genezende werking op tumoren. http://www.gielenaroma.nl/index.php?page=solidago-virgaurea Deze plant komt voor op de rode lijst van sterk verminderde en zeldzame soorten.
Guldenroede kan ook gebruikt worden voor beitsen van wol.

Filipendula ulmaria (moerasspirea)

Bij met pollenkorfjes, van de vele meeldraden, die elke bloem bevat.

Bloemen van de moerasspirea (Filipendula ulmaria) lokken de bijen, die erop af en aan vliegen. De roomwitte schermbloemen ruiken heerlijk.

De meeste van deze planten staan aan de waterkant, bij de vijver. Het is een geneeskrachtig gewas en één van de meest onderzochte. Ze heeft aspirine bestanddelen in zich en dat zou een verdovende, ontstekingremmende werking hebben bij inname.  

http://wetenschap.infonu.nl/diversen/28313-moerasspirea-onze-reumaplant-nuchter-bekeken.html

Hypericum perforatum (Sint Janskruid)

Bij vliegt naar St. Janskruid.

Sint Janskruid (Hypericum perforatum), komt algemeen voor op droge zandgronden en behoort tot de tien hertshooi soorten, die in ons land voorkomen.

Ze hebben allen gele bloemen met vijf kroonbladeren en veel meeldraden.

Omstreeks Sint Jan op 24 juni, staat het gewas in bloei, vandaar de naam.

Prachtig gele bloemen, maar de bloei is kort en al gauw kleuren ze weer bruin.

Bijen vliegen er op, maar minder dan hommels, die als eerste ’s morgens hun weg vinden naar het bloeiende kruid.

Ook diverse andere insecten weten de plant te vinden.

Als de blaadjes tegen het licht gehouden worden, ziet men doorschijnende punten. Dit zijn de klieren, die een vluchtige olie afscheiden.

Het kruid is sterk medicinaal en kan daarom niet zonder overleg met een arts ingenomen worden.

Als de plant helemaal uitgebloeid is en er geen bijen meer op komen, kunnen de stengels afgeknipt worden. Hierop loopt de pol weer uit en kan een tweede bloei plaatsvinden.

http://www.natuurlijkerwijs.com/sintjanskruid.htm#algemene_beschrijving

Hommel op St. Janskruid