maandag 21 januari 2013

Jerusalem artichokes. Aardpeergeschiedenis.

aardpeerstengels voor bijenkasten. rechts  nog wat boerenkool .

Grote geschiedenis.
Aardpeer is afkomstig uit Noord-Amerika en Canada. Waar Indianenstammen de knol teelden, onder de naam:  Tupinamba.
Sir Walter Raleigh , een Engels ontdekkingsreiziger, ontdekte de knollen in 1585 in Virginia , terwijl Samuel de Champlain  ze heeft waargenomen bij Cape Cod in 1605. De advocaat en reiziger Marc Lescarbot ging in 1606 , met zijn vriend John Poutrincourt naar de  Port Royal Champlain, waar hij ook de knol ontdekte. Hij bracht hem mee naar Frankrijk in 1607 en begon net de aanplant. De distributie in Europa groeit snel, dankzij de eenvoudige cultuur en een sterke vegetatieve vermeerdering, ook in arme bodems. Het krijgt de naam: poire de terre (peer van het land), in het Verdrag voedsel van Louis Lemery in 1702. Een paar jaar na de eerste teelt in Frankrijk, was de knol al te koop op de Nederlandse en Engelse markt. En wat doen mensen, als er iets nieuws aan planten, op de markt komt? Het wordt een keer gegeten en er wordt  een bolletje van in de grond gestopt, onder het motto; "kijken wat wordt". En groeien en zich vermeerderen doen de aardperen wel. Zelfs de ogen van de in de grond gestopte schillen vormen knollen. Zo heeft de aardpeer zich over heel Europa verspreid. Commercieel en niet commercieel.

Kleine geschiedenis
Ongeveer zo ging het ook met de kleine geschiedenis in de tuin. Van een dame, uit een kwekersfamilie, kregen we een paar bolletjes, die geweldig aansloegen. Een paar jaar later moest de tuin heringericht worden en de aardperen verhuisden naar de huidige lokatie. Ze hebben daar een hele streek in beslag genomen. Ze doen nu dienst als bijenplant in de herfst en afweerscherm tegen steken, voor wandelaars, die voor de kasten langs lopen. In de tuin blijft alles onaangeroerd, zodat in de winter de dode stengels nog rechtop staan omdat de knollen niet geoogst geoogst. Voor consumptie aangeplant in eigen tuin, is het voor een grotere opbrengst beter, de knollen opnieuw te poten en de grond af en toe iets te bemesten. Een andere plek is niet nodig.


Great history.
Jerusalem artichoke is native to North America and Canada. Where Indians tuber cultivated under the name: Tupinamba.
Sir Walter Raleigh, an English explorer, discovered the tubers in 1585 in Virginia, while Samuel de Champlain them has been observed at Cape Cod in 1605. The lawyer and traveler Marc Lescarbot was in 1606, with his friend John Poutrincourt Champlain to Port Royal, where he discovered the tuber. He brought them to France in 1607 and just started planting. The distribution in Europe is growing rapidly, thanks to the simple culture and a strong vegetative propagation, even in poor soils. It gets its name: poire de terre (peer of the country), the Treaty of food Louis Lemery in 1702. A few years after the first crop in France, the tuber already on sale on the Dutch and English market. And what do people do, when something new plants on the market?
It is once eaten, and they plant a tuber in the ground, under the motto, "look what you get." And grow and multiply Jerusalem artichokes do so. Even the eyes of the ground stopped peeling, forming tubers. Thus, the artichoke has spread throughout Europe. Commercial and non-commercial.

Garden History
The little history in the garden, went so. A lady in years, from a family of growers, we got a few balls, which resonate great. A few years later, the garden redesigned and Jerusalem artichokes moved to the current location. They have a whole region seized. As I wrote the following piece, they now serve as a bee plant and  bee defense screen. In the garden everything remains untouched, so that in winter the dead stems are upright and the fruit is not harvested. For consumption planted in the garden, it is better to re-plant the tubers in slightly enriched soil. Not in another place, because there are always traces of tubers behind. Tubers that remain behind in the ground, sprouts are reused, but are becoming a little smaller. In the garden, I replanted nice round specimens, hoping easily treatable round balls back.